Kestane ve Çiçek Ballarının Antioksidan ve Antimikrobiyal Yönden Karşılaştırılması

Sevgi KOLAYLI, Murat KÜÇÜK, Esra ULUSOY, Ali Osman SARIKAYA, Şengül KARAOĞLU, Celal DURAN

Karadeniz Teknik Üniversite , Fen- Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Trabzon

ÖZET

Bu çalışmada üç farklı bitki florasına ait balın antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteleri incelendi.Kestane balları Zonguldak bölgesinden (30 adet) ve çiçek balları (15 adet) Bayburt yaylasından 2005 yazında direkt olarak üreticiden toplandı. Çalışmada antioksidan aktivite iki değişik yönteme göre incelendi ve en yüksek polifenolik madde içeriğine ve buna paralel olara antioksidan aktiviteye sahip balın kestane balı olduğu tespit edildi.

BULGULAR ve TARTIŞMA;
Kestane ve Bayburt yaylasından toplanan çiçek ballarının antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteleri incelendi. Kestane ballarının hem antioksidan hem de antimikrobiyal yönden yayla çiçek ballarından daha yüksek aktivite gösterdiği tespit edildi.Ayrıca yapılan çalışmalarımızda balın rengi ile toplam fenolik madde miktarları arasında pozitif bir ilişki olduğu tespit edildi. Kestane balları diğer çalışılan ballardan renk olarak Oldukca koyu renkte idi.Rengin koyuluğu içerdiği polifenollerden ileri geliyor olabilir.Nitekim yapılan literatür çalışmalarında benzer sonuçlara rastlanıldı.

. Kestane ve yayla çiçek ballarının toplam polifenol madde içeriği. Polifenol tayini kateşin standardına göre tesbit edildi.Kestane ballarının polifenolik madde miktarları çiçek ballarından % 50 fazla bulundu.
Şekil.2. Kestane ve yayla çiçek ballarının toplam antioksidan kapasitesini gösteren demir (III) indirgeme kapasitesi (FRAP) değeri standart antioksidan olan askorbik asit cinsinden hesaplanmıştır. Buna göre kestane ballarının toplam antioksidan kapasitesi çiçek ballarından yaklaşık % 60 oranında yüksek bulundu.

SONUÇLAR
Çok zengin bitki florasına sahip ülkemizde değişik türde ballar üretilmektedir. Bu ballardan tek floralı bal olarak üretilen kestane balları antioksidan çalışılan çiçek ballarına göre antioksidan yönden oldukça zengin içeriğe sahip olduğu bulundu. Ayrıca antimikrobiyal aktivite cinsinden balın özelikle de kestane balının bakteri öldürücü etkisi olduğu da yine tespit edildi. Çalışılan 10 farklı bakteri türleri arasında Helicobacter pylori (Hp) karşı etkili oldukları tespit edildi. Bu bakteri midede gastrit ve reflu oluşumuna neden olan bir bakteri olduğundan kestane balı tüketimi ile mide ülserlerinin oluşumu engellenebilecektir.

Bu araştırma Karadeniz Teknik üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü tarafından yapılmıştır. Bu araştırma ve sonucundan anlaşıldığına göre Kestane balı diğer çiçek ballarına göre insan sağlığına çok daha yararlı ve hastalıklara karşı daha koruyuucudur.

Bunlar işin sağlığı ilgilendiren yönü,

Peki Kestane balı nasıl üretilir.

Kestane Balı Karadeniz bölgesinde bulunan nadide Kestane ağaçlarında bulunan kestane püskülü denilen çiçeklerinden hepimizin bildiği gibi, arıların nektar alması sonucu, sırlarla dolu yaratık olan arı tarafından emzimlendikden sonra peteklere doldurulması ile oluşur.

FOTOĞRAFLAR KOZLU ZİRAAT PAZARLAMA MÜDÜRÜ ÜSTADIM SALİH ZEKİ ABİMİN BLOĞUNDAN ALINMIŞTIR.

Peki Arılar Bütün yaz boyunca kestane balı üretebilrimi, elbetdeki hayır, çünkü kestane ağacıda, yukarıdaki resimlerde görülen çiçekler yaklaşık 15 gün gibi bir süre ağaçlarda bulunur.Bu da iklim şartları uygun olursa tabi,
Bu 15 gün içinde arı koloni gücüne göre yapabildiği kadar bal toplar ve bize sunar.
İşte burada biz arıcılara görev düşüyor.
Bize düşen görev nedir,
Kestane ağaçlarının çiçek açtığı dönede kolonilerdeki arı sayısını maksum seviyeye çıkartmak, çoğu sitelerde kolonilerden verimli bal alabilmek için kolonideki arı sayısının nektar dönemi dediğimiz bizim bölgemiz için kestane çiçeklerinin oluştuğu dönem mevsim şartlarına göre haziran ayının biri ile onbeşi arasında değişmektedir.
Buda demek oluyorki bizim arılarımızın kolonideki sayısı Haziran ayının birinde seksen bin olmalı.??
Ben birinci derecede aktif olarak 2008 yılı Nisan ayında başlamış olmama rağmen yaklaşık 5-6 senedir arıılar ile haşır neşirim, bu süre içerisinde seksen bin arısı oalabilecek koloni görmedim.
İnşallah bundan sonra görürürm:)
Burada asıl demek istediğim Kestane ağaçlarındaki kestane çiçeklerinin kısa bir sürede ağaçda durması (tabi bu arada yağmurda yağmazsa) arılarımız koloni başına en fazla 15 kilo bal yapabilmektedir. Eminimki bu miktarı gören başka bölgelerde arıcılık yapan arkadaşlar gülecektir, ama gerçek bu, normal şartlarda koloni başına 30 kilo 40 kilo ketane balı aldım diyen arkadaşlar (80 000 arı sayısına ulaşanlar hariç ) kesinlikle abartıyorlar derim,
35-40 kilo bal alanlar var elbet,
bunu nasıl yapıyorlar Mayıs ayında akasya, narenciye ve başka çiçeklere çalışan arıyı haziran ayının birinde kestane ağacının dibine yerleştiriyor kestane çiçekleri döküldükden sonra da yine başka bölgelere getiriyor ondan sonrada 35-40 kilo bal aldım Kestane balı satıyorum diyor.
Evet kim ne yaparsa yapsın diyebilirz belki ama fatura saf kestane balı üreticisine kesiliyor.
Nasıl mı?
Arısını gezdiren arkadaşımızın üretimi fazla olduğundan fiyatı düşük tutuyor.
Sattığı ballar ile hakiki kestane balı arasında damak tadı farkı olduğundan saf kestane balı yiyenlere acı geliyor.
Karışımlı balın rengi biraz açık olduğundan kestane balının koyu rengini beğenmiyorlar.
Ne diyoruz şimdi.
Biz arıcılar bastığımız dalı kesiyoruz.
Tüm arıcıları dürüstlüğe davet ediyorum, biz önce kendimiz ikna olalım ki sonra balımızın kalitesi hakkında başkalarını ikna edelim.